Paylı mülkiyete konu olan gayrimenkullerle ilgili bir hak olan önalım hakkı, şufa hakkı olarak da biliniyor. Peki şufa hakkı hangi durumlarda kullanılamaz? diyorsanız işte yanıtı…
Taşınmaz mal satışlarında, eğer mal paylı ise diğer paydaşların önalım hakkı diye de bilinen şufa hakkı ortaya çıkıyor. Şufa hakkı, paylı taşınmazın üçüncü kişilere karşı öncelikle satın alma hakkı olarak ifade ediliyor.
Gayrimenkulü satın almak isteyen ve paydaş olmayan kişilere karşı bu hak kullanılabiliyor. Şufa hakkı, kanundan doğduğu gibi sözleşme dolayısı ile de doğabiliyor.
Tapu kütüğüne şerh verilen sözleşmeden doğan şufa hakkı, şerhte belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabiliyor. Şufa hakkının kullanılamayacağı durumlar da bulunuyor. Peki şufa hakkı hangi durumlarda kullanılamaz? diyorsanız işte yanıtı…
Şufa hakkının kullanılamayacağı durumlar…
-Taşınırlarda esasen yasal önalım hakkı yoktur,
-Elbirliği mülkiyeti ise kat mülkiyetinde de (Kat Mül. K. m. 8) durum aynıdır,
-Mülkiyetin devri borcunu doğuran bağışlama veya trampa hallerinde önalım hakkı kullanılamaz
-Kamulaştırma ve arazi toplulaştırması hallerinde de durum böyledir.
-Artırma yoluyla yapılan satışlardan cebri artırmayla satışlarda
-Önalım hakkına konu olan payın mülkiyetinin bir hâkim kararıyla başka bir kişiye geçirildiği hallerde,
-Satım karakterinin üstün bulunmayıp bağışlama karakterinin ağır bastığı karma sözleşmelerde
-Üçüncü kişi tarafından üstlenilen karşı edimin, önalım hakkı sahibi tarafından yerine getirilmesinin mümkün olmadığı hayat boyunca irat, ölünceye kadar bakma sözleşmeleri ile önalım hakkı konusunun (payın) bir şirkete sermaye olarak konulduğu hallerde
-İki şirketin birleşmesi halinde
-Paylı mülkiyete konu olan taşınmazın bir bütün olarak veya bunun belirli bir kısmının devredildiği hallerde de, devre bütün paydaşlar oybirliğiyle karar verdikleri takdirde, önalım hakkı ileri sürülemez.
-Vakıf kurma işleminde,
-Mirasın geçmesi ve paylaşımında, mirastan feragat vs. gibi miras hukukuna ilişkin amaçların ağır bastığı durumlarla,
-Paydaşın payını, çocuklarına, karı veya kocasına ya da bir hısımına devretmesi halinde şeklen bir satış sözleşmesi bulunsa bile, gerçekte satıştan başkamiras hukukuna ilişkin amaçlar veya bağışlama bulunan hallerde,
-Paylı mülkiyete konu taşınmazın paydaşlar arasında fi ilen taksim edilipde kullanılan bir kısmının verilmiş olduğu paydaş tarafından üçüncü bir kişiye satılması halinde de önalım davası açılamaz.
-Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlarda önalım hakkı kullanılamaz.
-İntifa hakkı tesisi ile konut hakkı tesisinde,
– Son olarak eşyayı kullanma borcu doğuran adi kira, ürün kirası gibi ilişkilerde de satım söz konusu olmadığı için şufa hakkı kullanılamaz.
Özge ÖZDEMİR/Emlaktagundem.com