Kira geliri elde eden kimselerin hak ve sorumlulukları kira geliri elde edenler için beyanname düzenleme rehberi kapsamında düzenleniyor..
Kira geliri elde edenler için beyanname düzenleme rehberi!
Taşınmaz malını kiraya veren mal sahipleri, kira gelirini elde ettiği seneyi takip eden yıl kira gelir vergisi mükellefi oluyor. Kimlerin vergi mükellefi olduğu, kimlerin vergiden muaf tutulduğu Kira geliri elde edenler için beyanname düzenleme rehberinde açıklanıyor.
Kira geliri rehberi..
GİRİŞ
Bu Rehber, 2014 yılında sahip oldukları mal ve hakları kiraya verenlere; kira gelirine konu mal ve haklar, vergiden istisna edilecek mesken kira tutarı, işyeri kira gelirinde beyanname verme sınırı, emsal kira bedeli uygulaması, beyan edilen kira gelirlerinden indirilecek giderler, kira ödemelerinde vergi kesintisi ve ödenmesi gereken verginin hesaplanması ile Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi ile beyannamenin ne şekilde verileceği konularında genel bilgiler sunmak amacıyla hazırlanmıştır.
Rehberde, konut ve işyeri kira gelirinin hangi hallerde beyan edileceğine ve kira gelirlerinin diğer gelir unsurları ile bir arada elde edilmesi halinde beyan edilmesi gereken tutarın tespitine ilişkin açıklamalı örnekler de yer almaktadır.
1. KİRA GELİRİ
Gelir Vergisi Kanununda belirtilen mal ve hakların kiraya verilmesi karşılığında elde edilen gelirler “gayrimenkul sermaye iradı” olarak ifade edilmektedir ve belli koşullarda gelir vergisine tabi tutulmaktadır.
Gayrimenkul sermaye iradının mükellefi, kira gelirine konu mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri ile kiralanmış bir mal veya hakkın kiraya verilmesi durumunda kiracılarıdır.
2. KİRA GELİRİNE KONU MAL VE HAKLAR
Kira gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde tanımlanmıştır. Bunlar;
● Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,
● Voli mahalleri ve dalyanlar,
● Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,
● Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,
● Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,
● Telif hakları,
● Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları,
● Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri olarak ifade edilmektedir.
KİRA GELİRİNİN ELDE EDİLMESİ
Kira gelirinde gelirin elde edilmesi, tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına göre kira gelirinin vergilendirilmesi için nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekmektedir.
3.1. Kira Bedelinin Nakden Tahsil Edilmesi
Kira bedelinin nakden tahsil edilmesi, kiranın Türk parası veya yabancı para ile ödenmesini ifade eder. Alınan çek bedelleri de nakden tahsilat sayılır.
● Mükellefler tarafından o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak tahsil edilen kira bedelleri, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır. Örneğin; 2011, 2012 ve 2013 yılları kira gelirleri topluca 2014 yılında
tahsil edilirse, 2014 yılının geliri olarak dikkate alınacaktır.
● Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin
yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir. Örneğin; 2014, 2015 ve 2016 yılları kira gelirleri topluca 2014 yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir.
Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki
T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir.
3.2. Kira Bedelinin Ayni Olarak Tahsil Edilmesi
Kiranın ayni olarak alınması halinde, tahsil edilen kiralar Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir.
3.3. Kiraya İlişkin Tahsilat ve Ödemelerin Banka veya Posta İdaresi
Vasıtasıyla Yapılması
– Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,
– İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların
kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla gerçekleştirmesi ve bu kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etmesi zorunluluğu bulunmaktadır.
Banka, benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracı kılınmak
suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinde, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir.
Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır.
Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, Vergi Usul
Kanununun mükerrer 355 inci maddesinin o yıl için belirlenen özel usulsüzlük cezası miktarından az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın % 5’idir.
4. KİRA BEDELİNİN HİÇ OLMAMASI VEYA DÜŞÜK OLMASI
Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira
bedeli” esas alınır. Buna göre;
● Gayrimenkulün bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması,
● Kiraya verilen gayrimenkulün kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanacaktır.
Kiraya verilen bina ve arazilerde emsal kira bedeli, varsa yetkili özel makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kira bedelidir. Bina veya arazi için kira takdiri ya da tespiti yapılmamış ise emsal kira bedeli, emlak vergisi değerinin % 5’i dir.
Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin %10’udur. Bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin değerlemesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin % 10’udur.
Örnek: Bayan (A), 2014 yılında emlak vergisi değeri 150.000 TL olan bir
apartman dairesini bedelsiz olarak arkadaşının kullanımına bırakmıştır.
Bu durumda, mükellefin kira geliri elde etmediği halde, emsal kira
bedeli hesaplaması ve bulunacak tutar kadar kira geliri elde etmiş sayılması gerekmektedir.
Emsal Kira Bedeli: 150.000 x %5 = 7.500 TL olacaktır. Bu tutar, beyan
edilmesi gereken gelir olarak dikkate alınacaktır.
Aşağıda belirtilen hallerde ise emsal kira bedeli esası uygulanmaz:
● Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak
başkalarının ikametine bırakılması,
● Binaların mal sahiplerinin çocuklarının, anne ve babalarının veya
kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi, (Ancak, bu kimselerin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi için emsal kira bedeli hesaplanmaz. Örnek olarak, mal sahibi baba, çocuğunun ikametine iki adet gayrimenkul tahsis etmişse sadece bir adet gayrimenkul için emsal kira bedeli hesaplanmayıp diğeri için emsal kira bedeli hesaplanacaktır.)
● Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi,
● Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il öze idareleri ve özel belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar.
Kira gelir vergisi nedir?
Işıl Seren KESKİN/Emlaktagundem.com
Bir yanıt bırakın